جلسه ی سی و یکم از سلسله جلسات درس های نهج البلاغه به تدریس حجت الاسلام والمسلمین حسینی نماینده ی ولی فقیه و امام جمعه محترم شهرستان کاشان ، دوشنبه مورخ 22 آبان ماه 1403 در مسجد بقیه الله دانشگاه علوم پزشکی کاشان برگزار شد.

حجت الاسلام و المسلمین حسینی امام جمعه و نماینده ی ولی فقیه در شهرستان کاشان در ابتدا ضمن مرور نکات جلسه قبل به بیان ادامه ی تفسیر خطبه اول از نهج البلاغه شریف پرداختند ، ایشان بیان داشت :در این جلسه به بحث نفخ روح  در جسد انسان پرداخته میشود.

(ثمّ نفخ فیها منْ روحه [فتمثّلتْ‏] فمثلتْ إنْساناً ذا أذْهانٍ یجیلها و فکرٍ یتصرّف بها و جوارح یخْتدمها و أدواتٍ یقلّبها و معْرفةٍ یفْرق بها بیْن الْحقّ و الْباطل و الْأذْواق و الْمشامّ و الْألْوان و الْأجْناس معْجوناً بطینة الْألْوان الْمخْتلفة و الْأشْباه الْمؤْتلفة و الْأضْداد الْمتعادیة و الْأخْلاط الْمتباینة من الْحرّ و الْبرْد و الْبلّة و الْجمود ...... آنگاه از روحى که آفرید در آن دمید تا به صورت انسانى زنده در آمد، داراى نیروى اندیشه، که وى را به تلاش اندازد و داراى افکارى که در دیگر موجودات، تصرّف نماید.به انسان اعضاء و جوارحى بخشید، که در خدمت او باشند، و ابزارى عطا فرمود، که آنها را در زندگى به کار گیرد. قدرت تشخیص به او داد تا حق و باطل را بشناسد، و حواس چشایى، و بویایى، و وسیله تشخیص رنگ ها، و أجناس مختلف در اختیار او قرار داد.انسان را مخلوطى از رنگ هاى گوناگون، و چیزهاى همانند و سازگار، و نیروهاى متضاد، و مزاج هاى گوناگون، گرمى، سردى، ترى، خشکى، قرار داد.)

در قرآن کریم دو تعبیر آمده است که هر دو دلالت بر این دارد که جسد صاحب روح است

 

تعبیر اول: آیه شریفه 9 سوره مبارکه سجده (نفخ فیه منْ روحه)

نکته اول: آیت اله جوادی آملی در تفسیرشان سلونی ج1  میفرماید: دو نوع نفخ(دمیدن) از سوی خداوند داریم :

یکی باعث میشود روشن را خاموش کند(نفخ صور اول) و به هنگامه پایان عالم است و حیات همه موجودات گرفته میشود.

 و یکی باعث میشود خاموش را روشن کند(نفخ صور دوم) و پس از پایان برزخ و برای ورود به عالم بعث است.

نفخت فیه من روحی از مصادیق تعبیر دوم است.

 

نکته دوم: حضرت امام علی(ع) در بهار ج 61 ص 40 حالات روح را اینگونه بیان می‌فرمایند:

جسم و روح انسان 6 حالت دارد:

حالات جسم:

1.صحت

 2.بیماری

 3.مرگ

4.زندگی

5.خواب

6.بیداری

همین 6 حالت برای روح هم وجود دارد.

صحت روح، یقین روح است. بیماری روح، شک و شبهه است. مرگ روح، جهل است. زندگی روح، علم است. خواب روح، غفلت است. بیداری روح، حافظه است.

نکته سوم: شهید مطهری بیان میدارد: در سوره مبارکه شمس فرموده شده است: انسان ها اختیار دارند، میتوانند روح الهی را که در وجود همه است را پرورش دهند(قد افلح من زکاها) یا مدفون کنند.(لقد خاب من دساها)

راه پرورش روح:

حضرت امام علی (ع)، راه پرورش روح را علم دانسته‌اند.(رهبر معظم انقلاب فرمودند مطالعه ی کتب مفید روح انسان را پرورش میدهد)

علاوه بر آن، ذکر میتواند روح انسان را پرورش دهد.

مصادیق ذکر: نماز، نماز جمعه(هم نماز و هم خطبه)، حضرت پیامبر اکرم(ص)(ذکرا رسولا)، اهل بیت(ع) و قرآن کریم

شهید مطهری بیان میدارد: اگر روح قوی شود میتواند چندین کار انجام دهد، یکی از آنها تسلط بر قوه خیال و وهم است.  همچنین روح قوی میتواند از بدن جدا شود. روح قوی میتواند جسم را به دنبال خود بکشاند که مصداق آن طی‌الارض است.

(پیشنهاد کتاب : کتاب زمزم عرفان 17 سال خاطرات آیت الله بهجت است به نقل آیت الله ری شهری )

 

تعبیر دوم: آیه شریفه 14 سوره مبارکه مومنون  ( ثمّ أنْشأْناه خلْقًا آخر) این بحت در المیزان آمده ج 15 که در هفته آینده ان شالله به آن پرداخته میشود