متن کامل خطبه اول نماز جمعه : مورخ : ٣ / ۵ / ١۴٠۴
امام جمعه کاشان : عاقبت لجاجت و عناد به حق، قفل شدن و زنگار قلب است
بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ
اَلْحَمْدُ وَ الثَّناءُ لِلِّهِ رَبِّ العالَمین وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی سَیِّدِنا وَ نَبِیِّنا اَبی القاسِم المُصطَفی مُحَمَّد ص وَ عَلي اَهلِ بَيتِه الطَيّبين الطّاهِرين سِیَّما بَقیّةِ اللّهِ فی الاَرَضین وَ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَي أعْدآئِهِمْ أجْمَعينَ إلَي يَوْمِ الدّين
در صد و شصت و چهارمین خطبه در کاشان مُکرّم، سوم مردادماه و بیست و نهم محرم ١۴۴٧ ،خود و شما را به تقوای الهی سفارش می کنم « اُوصیکُم وَ نَفسیِ بِتَقوَی اللّه ». مصداقاً هر هفته محضر صحیفه سجادیه می رویم و در صد و هشتمین جمله ، فراز دیگری از دعای بیستم صحیفه سجادیه دعای ( مَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ وَ مَرْضِيِّ الْأَفْعَالِ ) را خدمت شما عرض می کنم « وَ وَفِّقنی إِذَا تَشَابَهَتِ الْأَعْمَالُ لِأَزْكَاهَا » خدایا، وقتی کارها به هم شبیه شد، من را موفق کن ، ان کاری را انجام بدهم که نفع ان بیشتر باشد. مرحوم سید علی خان کبیر شارح بزرگ صحیفه سجادیه می گوید، « أَزْكَاهَا » در این جا یعنی، ان چیزی که نفعش برای خودِ شخص و مردم بیشتر است و ضمنا ثوابش هم در نزد خدا بیشتر است. با توجه به « أَزْكَاهَا » شرح عبارت این می شود، این هم برای کارهای فردی در منزل و هم برای مدیریت شهری، استانی و ملی خوب است. می فرماید، یک شخصی می خواهد در منزل برنامه ریزی داشته باشد، اقا پسر و دختر خانم می خواهد برنامه ریزی درسی برای خودش داشته باشد، مدیر شهری می خواهد شهر را اداره کند نماینده شهر همینطور. جلو خودش چند کار خوب و واجب وجود دارد، در بین واجبات ناچار است واجب ترین و ان کاری که بیشتر برای مردم، نفع دارد انتخاب کند، اولویت دادن به کارها یکی از مصادیق این عبارت صحیفه سجادیه است. وقتی چندین کار خوب روبروی من هست، خدایا، من را موفق کن به ان کاری که برای مردم نفع بیشتر و اولویت دارد. فرض کنید الان در عمران شهری، مساله مسکن، آب، ترافیک و جاده، زیر ساخت های برق، سرمایه گذاری در تولید، جذب سرمایه گذار در مسائل فرهنگی، ازدواج اسان، اهتمام به نماز، حجاب، عقاید و اصول بنیادین و در مسائل نظامی، قدرت موشکی، پدافندی، جنگ الکترونیک و جنگ روایت ها وجود دارد. مدیر موفق کسی است که: ١ _ واجبات را شناسایی کند٢ _ در بین واجبات، واجب ترین را در اولویت بدهد. این توصیه به تقوا در خطبه اول بود.
حجت الاسلام حسینی افزود : بحث اصلی و محوری و مستمر ما در خطبه ها ، قران است ، که به ایه صد و چهل و پنجم سوره بقره رسیدیم ، « وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَا تَبِعُوا قِبْلَتَكَ ۚ وَمَا أَنْتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ ۚ وَمَا بَعْضُهُمْ بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ ۚ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ۙ إِنَّكَ إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ » اگر برای اهل کتاب « یهود و مسیحیت » هر آیه و معجزه ای بیاوری از قبله تو « مکه » پیروی نخواهند کرد، از این تاریخ که قبله شما رسول الله ص، از بیت المقدس به کعبه تغییر کرده است، شما هم از قبله انها تبعیت نمی کنی، چون حکم قبله بیت المقدس محدود و زمان دار بود. خود مسیحی ها و یهودی ها از قبله یکدیگر پیروی نمی کنند، یا رسول الله اگر از هوای نفس آنان تبعیت کنی، بعد از انکه علم پیدا نمودی، تو از ظالمین خواهی بود
نکات آیه :
نکته اول : خدا می فرماید هر معجزه ای بیاوری، این ها از قبله مسلمین که کعبه شده پیروی نمی کنند، ایت الله جوادی آملی و علامه طباطبایی ره ذیل این عبارت می فرمایند، مشکل بعضی افراد شبهه و جهل علمی است، برای این ها برهان و استدلال می اوریم، که برای انها علم بیاورد، شهود، نقل معتبر و مورد وثوق، که شبهه علمی انها برطرف می شود. اما مشکل بعضی شبهه علمی نیست، علمای یهود و مسیحی جهل علمی ندارند، که حق با پیامبر ص است و تغییر قبله هم حق است، لذا می فرماید، هر ایه و معجزه ای بیاوری قبول نمی کنند. چرا؟ علامه ره در المیزان جلد اول صفحه ٣٢۶ می فرمایند، علت این قبول نکردن لجاجت و عناد است. حق را انکار می کنند در حالی که یقین دارند، به تعبیر آیه ١۴ سوره نمل « وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا » آیات و معجزات را انکار می کنند در حالی که یقین دارند درست است ولی بخاطر « ظُلْمًا وَعُلُوًّا » و پیروی از هوای نفس قبول نمی کنند. خواهران و برادران، این گونه نباشیم که وقتی حق مشخص شد، آن را قبول نکنیم.
نکته دوم : لجاجت و عناد به حق انسان را به کجا می رساند؟ قران در آیه ١۴ سوره مطففین می فرماید « كَلَّا ۖ بَلْ ۜ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ » بیماری مزمن لجاجت و عناد روی قلب و روح انسان لایه چرکین می نشاند. این لجاجت ها و گناه باعث شد، قلب انها قفل زده شود و چرک و زنگار روی دل انها بنشیند و دیگر موعظه اثر ندارد. عاقبت لجاجت و عناد به حق، قفل شدن قلب است
نکته سوم : « وَمَا أَنْتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ ۚ وَمَا بَعْضُهُمْ بِتَابِعٍ قِبْلَةَ » یا رسول الله، شما دیگر از قبله انها تبعیت نخواهی کرد، این یک خبر غیبی است که از تاریخی که قبله مسلمین در مدینه و در مسجد ذوقبلتین تغییر کرد، این حکم استمرار دارد و دیگر حکم به سوی بیت المقدس بر نمی گردد و ضمناً وِزان این ایه شبیه سوره کافرون است « سوره کافرون در مکه نازل شده و خطاب به مشرکین است»، در سوره کافرون امده است «لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ ، وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ » من نمی پرستم، انچه را شما می پرستید و شما هم. نمی پرستید، خدایی را که من می پرستم. وِزان ایه ١۴۵ بقره مانند این ایات سوره کافرون است، منتهی، انجا خطاب به مشرکین بود و اینجا خطاب به اهل کتاب « یهود و مسبحیت » است. ما تابع قبله شما نیستیم و شما هم تابع قبله ما نخواهید بود. هر کس قبله خودش. دعوت به توحید ادامه دارد، ثمره انتخاب نکردن انها از قبله حق و تمرّد از دین هم ادامه دارد و نتیجه ان عذاب الهی است، اما قران می فرماید، شما به قبله و دین خودتان و ما هم به قبله و دین خودشان
نکته چهارم : یا رسول الله اگر از هوای نفس انها تبعیت کنی، از ظالمین خواهی بود. اولاً، این بطلان تکثر گرایی است، بعضی می گویند، دلت صاف باشد، می خواهی مسیحی، یهودی یا زردتشتی باشی ، هر چه می خواهی باشی، اما دلت صاف باشد، قران این را قبول ندارد، اگر از هواهای انان پیروی کنی از ظالمین خواهی بود. دین حق در این مقطع زمانی و تا پایان عالم، « إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللهِ الْإِسْلامُ » است. زمان قبل گذشت، الان تمام مسیحیان، یهودیان و غیر ادیان الهی موظف هستند به دین محمد ص خاتم، اعتقاد پیدا کنند. می فرماید « وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ » در این مطلب، بعد از این که برای تو علم امد، یعنی نقش علمای یهود و نصارا از دیگران بیشتر است، این ها باید مردم عادی را هدایت کنند. این که می فرماید « اِتَّبَعْتَ » یا رسول الله اگر تو تبعیت کنی، در ادبیات عرب می گویند بدین جهت است که، تو را من قصد می کنم « خطابم به تو می باشد اما همسایه بشنود و این همان است که در ادبیات فارسی می گوئیم به درب می گوئیم تا دیوار بشنود » . علامه ره می فرماید، خطاب به پیامبر ص است اما، امت پیامبر مورد خطاب هستند که اگر از هوای نفس یهودی ها و مسیحی ها تبعیت کنید، جزو ظالمین خواهید بود.
خواهران و برادران، خلاصه خطبه اول این شد : قران می فرماید، وقتی حق را شناختیم
١ _ از حق اعراض نکنیم
٢ _ اعتراض به حق نکنیم
٣ _ اعتراض را به حدّ معارضه نرسانیم بلکه در مقابل حق تبعیت و تمکین کنیم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ :
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ، اللَّهُ الصَّمَدُ ، لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ .