تاریخ خبر:۱۴۰۴ جمعه ۵ مهر
متن کامل خطبه اول نماز جمعه : مورخ : ۴ / ٧ / ١۴٠۴
امام جمعه کاشان : لقمه حرام، عاق والدین، ظلم و حق الناس باعث عدم استجابت دعا می شود
امام جمعه کاشان: پس لا اقل سه مطلب در روایات مطرح شد که با وجود انها دعا مستجاب نمی شود، لقمه حرام، عاق والدین، ظلم و حق الناس. اگر این موانع را برداشتیم، انقدر خدا مهربان است که امام صادق می فرماید: عبد حاجتی دارد و درب خانه خدا می اید ولی فراموش می کند درخواست خدا را مطرح نماید و فقط، حمد و ثنا الهی و صلوات بر محمد و ال محمد را می گوید، و حاجت را فراموش می کند، اما خداوند، حاجت او را برآورده می کند، بدون این که حاجت را ذکر کند
متن کامل خطبه اول نماز جمعه : مورخ : ۴ / ٧ / ١۴٠۴
امام جمعه کاشان : لقمه حرام، عاق والدین، ظلم و حق الناس باعث عدم استجابت دعا می شود
بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ
اَلْحَمْدُ وَ الثَّناءُ لِلِّهِ رَبِّ العالَمین وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی سَیِّدِنا وَ نَبِیِّنا اَبی القاسِم المُصطَفی مُحَمَّد ص وَ عَلي اَهلِ بَيتِه الطَيّبين الطّاهِرين سِیَّما بَقیّةِ اللّهِ فی الاَرَضین وَ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَي أعْدآئِهِمْ أجْمَعينَ إلَي يَوْمِ الدّين
در صد و هفتاد و دومین خطبه در کاشان مُکرّم، چهارم مهرماه، سوم ربیع الثانی١۴۴٧ ، خود و شما را به رعایت بیشتر تقوای الهی، سفارش می کنم « اُوصیکُم وَ نَفسیِ بِتَقوَی اللّه ». برادران و خواهران، طوری زندگی کنیم که ابدیت خودمان را تامین کنیم، ابدیت، پایان ندارد، یک میلیارد و صد میلیارد سال نیست. ولی با همین زندگی هفتاد، هشتاد سال، تامین می شود. مصداقاً هر هفته محضر صحیفه سجادیه می رویم و در صد و شانزدهمین جمله ، فراز دیگری از دعای بیستم صحیفه سجادیه دعای ( مَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ وَ مَرْضِيِّ الْأَفْعَالِ ) را خدمت شما عرض می کنم « اللَّهُم وَ لاَ تَرُدَّ دُعَائِي عَلَيَّ رَدّاً » خدایا، دعای من را رد نکن، بر من رد کردنی، دعایم، بسوی من برنگردد. مرحوم سید علی خان کبیر می گوید، رد دعا یعنی عدم قبول. در دعای کمیل می خوانیم که بعضی از گناهان، دعا را حبس می کند « اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَحْبِسُ الدُّعَاءَ » در این رابطه چند روایت را عرض می کنم، که با ارتکاب بعضی از کارها، دعای او اجابت نمی شود.
١ _ لقمه حرام. پیامبر ص می فرماید « إنَّ العبدَ لَيَرفَعُ يَدَهُ إلى اللّه ِ و مَطعَمُهُ حَرامٌ، فكيفَ يُستَجابُ لَهُ و هذا حالُهُ ؟! » همانا بنده دستش را براى دعا به درگاه خدا بالا مى برد در حالى كه لقمه اش حرام است ؛ با چنين حالى ، چگونه دعايش مستجاب شود ؟ تلاش کنیم لقمه، حلال باشد، یک مصداق این، اداء واجبات دین است
٢ _ عاق والدین، به همه توصیه می کنم رعایت مادر و پدر را بیشتر داشته باشند. امام صادق ع می فرمایند، « اَلذُّنُوبُ الّتِى تَظْلِمُ الْهَواءَ عُقُوقُ الْوالِدَيْنِ » از گناهانی که هوا را تیره و تار و دعا را حبس می کند، عاق والدین است. عاق والدین یعنی رنجاندن. پسر و دختری، پدر و مادر خود را برنجاند و رعایت حرمت انها را نداشته باشد. این باعث حبس دعا می شود
٣ _ ظلم و حق الناس. در خصال روایت داریم، امیرالمومنین علی ع می فرماید، خداوند عزّ و جلّ به عیسی بن مریم وحی فرمود « إنَّ اللّه َ عزّ و جلّ أوحى إلى عيسَى بنِ مَريَمَ عليه السلام، إنّي غَيرُ مُستَجِيبٍ لِأحَدٍ مِنكُم دَعوَةً و لِأحَدٍ من خَلْقي قِبَلَهُ مَظلِمَةٌ » من اجابت نمی کنم، دعای کسی را که، حق الناسی بر عهده او باشد. پس لا اقل سه مطلب در روایات مطرح شد که با وجود انها دعا مستجاب نمی شود، لقمه حرام، عاق والدین و ظلم و حق الناس. کاری بکنیم که این زمینه برای اجابت دعا فراهم شود. اگر این موانع را برداشتیم، انقدر خدا مهربان است که در کافی جلد دو صفحه ۵٠١ روایت داریم ، امام صادق می فرماید: « إنَّ العبدَ لَيَكونُ لَهُ الحاجَةُ إلَى اللّه ِ عزّ و جلّ فيَبدأُ بالثناءِ و الصلاةِ على محمّدٍ و آلِ محمّدٍ حتّى يَنْسَى حاجَتَهُ فَيَقضِيها اللّه ُ لَهُ مِن قَبلِ أنْ يَسألَهُ ایّاه » عبد حاجتی دارد و درب خانه خدا می اید ولی فراموش می کند درخواست خود را مطرح نماید و فقط، حمد و ثنا الهی و صلوات بر محمد و ال محمد را می گوید، و حاجت را فراموش می کند، اما خداوند، حاجت او را برآورده می کند، بدون این که حاجت را ذکر کند. پس ما موانع را برداریم، کرامت خدا بیش از ان است که در ذهن ما می باشد.
حجت الاسلام حسینی افزود : بحث اصلی و محوری و مستمر ما در خطبه ها ، قران است ، که به ایه صد و پنجاه و سه سوره بقره رسیدیم ، « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ » ای کسانی که ایمان اورده اید، از صبر، استقامت و نماز کمک بگیرید، خدا با اهل صبر است.
نکات آیه :
نکته اول : درباره لذّت « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا » می باشد. خدا، شما برادران و خواهران را مخاطب قرار داده است، بزرگان نکته ای را به ما یاد داده اند. ، قران در سوره حج آیه پنج می فرماید « یا ایّها النّاس» همه مردم را می اورد، گاهی بخشی از مردم را ذکر می کند، قران در سوره نساء آیه ١٧١ می فرماید « یا اهل الکتاب » و گاهی خطاب به مومنین است « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا »، اما خدا بصورت غائبانه می فرماید، خدا به پیامبر ص می فرماید، شما به مومنین بگو، سوره جاثیه آیه ١۴« قُل لِلذین آمنوا » و گاهی خودِ خداوند، مومنین را مخاطب قرار می ده « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا » این نشانه قرب و نزدیک شدن خاص مخاطب،
بدون واسطه و مستقیم است. بسیار افتخار امیز و باعث شرافت است. البته باز در ایه « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا »، گاهی اوقات، دسته خاصی از انها مخاطب هستند، سوره بقره ایه ١٧٩ « يَا أُولِي الْأَلْبَابِ ». و گاهی اوقات تمام سیصدو سیزده پیامبر مرسل، مخاطب هستند، سوره مومنون ایه ۵١ « یا ایّها الرُسُل ». گاهی، شخص پیامبر ص مورد خطاب است، سوره انفال ایه ۶۴ « یا ایّها النّبی ». ولی بالاترین تعبیری که برای مخاطب است، آیه غدیر است، سوره مائده آیه ۶٧ « یا ایّها الرّسول » این بالاترین مواجهه ندایی از سوی خداوند با یک فرد است.
نکته دوم : خداوند فرمود « اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ ». از صبر استعانت بجوئید. در روایت صبر به سه گونه معرفی شده است. در ایات قران هم به این سه نوع صبر اشاره شده است :
١ _ یک نوع صبر، موقعی است که انسان می خواهد وظیفه عبادی خود را انجام دهد. قران در ایه ۶۵ سوره مریم می فرماید « فَاعْبُدْهُ وَاصْطَبِرْ لِعِبَادَتِهِ » خدا را بندگی کن، صبر برای انجام وظیفه عبادت. مانند چادر و حجابی که خواهران دارند یا نمازی که یک دانشجو در خوابگاه می خواند و شاید بعضی ممکن است او را تمسخر کنند، این صبر در عبادت است
٢ _ صبر در ترک معصیت، قران در ایه ۶٩ سوره کهف می فرماید، « سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا » شما، انشاء الله من را صابر خواهی یافت، من تو را عصیان نمی کنم
٣ _ صبر بر مصائب. قران در سوره لقمان ایه ١٧ می فرماید « وَاصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَكَ » و همچنین آیه ٣۵ سوره حج، در رابطه با صفات مُخبتین « الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَىٰ مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ »دل های انها از شوق و درک عظمت خدا، لرزان است و در مصائب صبر می کنند. « به اقای خادم به جهت فوت پدر و اقای رئیسی به جهت فوت خواهر تسلیت عرض می کنم » این ها صبر بر مصیبت است که در قران به ان تکیه شده است
نکته سوم : در رابطه با عظمت صبر و نماز است. عظمت صبر و نماز چیست؟ قران در این جا می فرماید، اگر بخواهد نصرت من نازل بشود، شما سراغ صبر و نماز بروید. در ایه هفت سوره محمد امده است « إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ » اگر شما دین خدا را یاری کنید، نصرت خداوند می اید. این دو را با هم مقایسه کنید. در یک ایه می فرماید سراغ نماز و صبر بروید و در یک ایه می فرماید اگر دین خدا را یاری کنید، ما یاری می کنیم. ایا این دو با هم منافات دارند؟ چه رابطه ای با هم دارند؟ مقدمتاً عرض می کنم، از نظر قرانی، نصرت فقط از جانب خداوند می اید، قران در آیه ١٢۶ سوره ال عمران می فرماید « وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ». در سوره حمد ما موظف هستیم فقط از خداوند استعانت بجوئیم « إِيّاك‌َ نَستَعِين ». اگر فقط از خدا باید استعانت بجوئیم و منبع و مخزن قدرت فقط خداوند است، پس چرا خداوند می فرماید سراغ صبر و نماز بروید؟ ایا تنافی ندارد؟ دو جواب وجود دارد:
١ _ جواب متوسطی در تفاسیر امده است که می فرماید، اینجا نفرموده « اسْتَعِينُوا مِنَ الصَّبْرِ ».از صبر و نماز، فرمود « اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ » نفرمود از نماز، فرمود، بوسیله. توضیح این جواب چیست؟ می فرمایند، یعنی، خدا استعانت کننده می باشد و نیاز به مکمّل ندارد ولی من و شما که قبول کننده این استعانت و یاری هستیم، نیاز به مکمّل داریم. چه چیزی می تواند مبدا قبول کننده و قابلی را برای دریافت فیض و نصرت الهی کامل کند؟ ان، صبر و نماز است. پس این یک جواب است. استعانت خدا وجود دارد، مبدا فاعلی عالی است. اما من و شما که قبول کننده استعانت هستیم، نیاز است که فیض و ظرف برای دریافت کامل تر شود. پس شما، از صبر و نماز کمک بگیرید تا فیض الهی در ظرف شما قرار بگیرد. ، مبدا قبول کننده کامل شود.
٢ _ اما جواب دقیق تری را ایت الله جوادی آملی در تسنیم اورده است، ایشان می فرماید، « وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ » را بگوئیم از نماز، تبیین این چیست؟ می فرماید، پیامبر ص و دوازده امام خلیفه خداوند در زمین هستند. مظهر اسماء خدا هستند. خدا، معین و مستعین است. همین صفت برای پیامبر ص هم هست. تمام اسمائی که در دعای جوشن کبیر می خوانیم، برای پیامبر ص هم هست. مظهر همان اسامی خداوند است. پس هیچ منافاتی ندارد که ما از خدا استعانت بجوئیم یا از مظهر و جلوه تامّ خداوند. کسی که خداوند او را برای استعانت قرار داده است، اینجا صبر و نماز خلیفه خدا هستند برای اعانه به دیگران. این جواب دقیق تر است
نکته چهارم : نکته چهارم معیّت است « إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ ». دو نوع معیّت خداوند را عرض می کنم
١ _ خدا، یک معیّت مطلقی با همه موجودات دارد. قران در سوره حدید ایه چهار می فرماید « هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ » هر جا باشید خداوند با شما می باشد. این معیّت قیّومی است که قوام ما موجوات « چه سنگ، چوب، آسمان و زمین » به خداوند است. معیّت خدا را نیاز داریم که قوام داشته باشیم. اگر یک لحظه، عنایت خداوند برگردد، نظام اسمان ها و زمین و تمام موجودات از بین می رود.
٢ _ اما یک معیّت خاص داریم، که در قران مکرر آمده است، همان ایه ای که در انگشتر مقام معظم رهبری نوشته شده است و ان ایه ۶٢ سوره شعراء می باشد « كَلّا ۖ إِنَّ مَعِيَ رَبّي » این « مَعِيَ رَبّي » معیّت خاص است. یا همین ایه ١۵٣ بقره « إِنَّ اللَّهَ مَعَُُ الصَّابِرِينَ ». و یا ایه ٣۶ سوره توبه « أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ ». یا ایه « إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ ». این معیّت ویژه به چه معنی می باشد؟ این یعنی، لطف و رحمت خاص خداوند. رحمتِ رحیمیه خدا با برادر و خواهری است که اهل احسان، تقوا و اهلِ صبر و استقامت باشد. اگر می خواهیم رحمتِ رحیمیه، نصیب من و شما شود، ما هم صابر باشیم ، اهل تقوا و احسان باشیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ :
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ، اللَّهُ الصَّمَدُ ، لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ .