شرح خطبه اول نهج البلاغه  _ جلسه بیست و هفتم  _  ٢٣ / ٧ / ١۴٠٣  _ دانشگاه علوم پزشکی

امام جمعه کاشان  : یکی از کارهای ملائکه امداد مومنین است


حجت الاسلام سید سعید حسینی در جمع اساتید و اعضاء هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی در ادامه شرح خطبه اول نهج البلاغه اظهار داشت : عبارت امروز امیرالمومنین علی ع و در ادامه خطبه اول  به این عبارت رسیدیم که  : ویژگی دسته دیگر از فرشتگان الهی این است « وَ مِنْهُمُ الثَّابِتَةُ فِي الْأَرَضِينَ السُّفْلَى أَقْدَامُهُمْ وَ الْمَارِقَةُ مِنَ السَّمَاءِ الْعُلْيَا  » بعضی از فرشتگان ، پاهای انها در طبقات پائین زمین و  گردن های انها از اسمان بالاتر است  . علامه مغنیه ره در رابطه با این عبارت می فرماید ، ما حقیقت فرشتگان را نمی دانیم ، کاملا نسبت به حقیقت فرشتگان ، جاهل هستیم  ، ایا فرشتگان مانند انسان ترکیب جسم و روح هستند ، یا روح مجرد هستند ، ایا فرح دارند . ایا حزن دارند ، خدا می داند .

 چند نکته از ویژگی از ملائک ، که در روایات امده است عرض می کنم .

نکته اول

الف : در اختصاص شیخ مفید ، صفحه ١٠٩ ویژگی هایی را برای ملائکه می فرماید ،  امام صادق ع می فرماید ، خداوند ملائکه را از نور آفریده است  .

ب : امیرالمومنین علی ع در خطبه نود و یک نهج البلاغه می فرماید « ثُمَّ خَلَقَ سُبْحَانَهُ لِإِسْكَانِ سَمَاوَاتِهِ وَ عِمَارَةِ الصَّفِيحِ الْأَعْلَى مِنْ مَلَكُوتِهِ خَلْقاً بَدِيعاً مِنْ مَلَائِكَتِهِ » ملائکه ، برای عمارت و ساختن ملکوت اعلی آفریده شده اند .

ج  : در تفسیر قمی جلد دو صفحه ٢٠۶ در روایتی می فرماید  : امام صادق ع می فرماید  « إنّ الملائكةَ لا يأكُلونَ، و لا يَشرَبونَ ، و لا يَنكِحونَ ، و إنّما يَعيشونَ بِنَسيمِ العَرشِ »  ملائکه مانند انسان ها نیستند که چیزی بخورند و بیاشامند ، ازدواج هم ندارند ، زندگی انها هم با نسیم الهی است  .

نکته دوم  : انچه  برای ما مهم است ، یکی از کارهای ملائکه امداد مومنین است . ما چکار کنیم که مدد ملائک را بدست بیاوریم  ، چند نکته در رابطه با راه های نزول فرشتگان در منزل مومن

١ _ در حدیث کساء امده است ، اگر شما اهل بیت را یاد کنید ، خصوصا با ترتیبی که در حدیث کساء امده « هُمْ فاطِمَةُ وَاَبُوها وَبَعْلُها وَبَنُوها » یکی از خواص این ترکیب ، نزول فرشتگان است ، و وقتی که نازل می شوند ، استغفار و شفاعت می کنند که اهتمام دارید به این ذکر 

٢ _  نماز هم مدد ملائکه را برای ما می اورد . در ذیل ایه ٢٣٨ سوره بقره « حَٰفِظُواْ عَلَى ٱلصَّلَوَٰتِ وَٱلصَّلَوٰةِ ٱلۡوُسۡطَىٰ وَقُومُواْ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ » مفسرین می فرمایند ، حَٰفِظُواْ ، باب مفاعله است ، شما نماز را محافظت کنید ، نماز هم شما را محافظت می کند . یک مصداق محافظت ما از نماز ، این است که ما شامل این ایات نشویم « فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ ، الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ ، الَّذِينَ هُمْ يُراؤُنَ » علامه طباطبایی ره در المیزان ،  سه معنای برای ساهُونَ  ، می فرمایند  ، این است که برایش مهم نیست که نماز را اداء بخواند یا قضاء ، تاخیر عمدی از اقامه نماز اول وقت ، غفلت کامل از نماز . این را مراقبت کنیم ، اگر ما از نماز مراقبت کردیم ، نماز ما را محافظت می کند ، روایت داریم وقتی الله اکبر را گفتیم ، تا پایان نماز ، از پای ما تا آسمان ، ملائکه ما را احاطه می کنند . رحمت الهی با این احاطه فرشتگان از ابتدا تا پایان نماز برای ما هست و می فرمایند ، اگر احاطه رحمت الهی را می دیدید ، حاضر نبودید نماز را تمام کنید . 

٣ _  نماز شب . لذا در بعضی از توصیه ها امده است ، نماز شب را در مسجد نخوانید ، بلکه در منزل بخوانید . در میزان الحکمه روایت امده است ، هر کس نماز شب را بخواند خدواند نه صف فرشته را پشت سر او قرار می دهد که تعداد این فرشتگان با توجه به اخلاص ، می تواند از مشرق تا مغرب کشیده شده است یعنی قابل شمارش نیست ، این ها نازل شده است برای شما . نماز که تمام شد ، خداوند به تعداد این نه صف ضربدر تعداد فرشته ، درجه شما را بالا می برد .

 ۴ _  تلاوت قران . روایت داریم در خانه ای که قران تلاوت می شود ، محل رفت و آمد فرشتگان می شود . لذا پیامبر فرموده اند ، در خانه عبادت کنید ، تلاوت قران داشته باشید . پدران و مادران ، هم خودتان در منزل تلاوت قران داشته باشید ، تا فرزندان از ما یاد بگیرند . 

۴  _  استقامت کردن . قران در آیه ٣٠ سوره فصلت می فرماید « إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ » استقامت بعد از رَبُّنَا اللَّهُ ، ملائکه را نازل می کند ، یا ایه ١٢۴ سوره ال عمران که می فرماید ، در جنگ بدر سه هزار فرشته به پیامبر ص کمک کرد « إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَ لَنْ يَكْفِيَكُمْ أَنْ يُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُنْزَلِينَ‌ »

۵ _ تقوا ، در ایه بعددر سوره آل عمران می فرماید ، اگر شما هم اهل صبر و اهل تقوا باشید پنج هزار فرشته به کمک شما خواهند امد  « بَلَى إِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُسَوِّمِينَ »  

۶ _ نظافت مجرای تکلم با خدا  « دهان » : مطلب عجیبی در روایات امده است . پیامبر ص می فرماید ، جبرائیل بر من نازل شد ، و گفت ،  « یا محمد ، کیف نزّل ، علیکم و انتم لا تستافون » چگونه ما فرشتگان نازل شویم بر شما انسان ها ، که اهل مسواک زدن نیستید . ادب صحبت با خداوند ، این است که ، مسواک بزنیم  . 

نکته سوم  : از موانع نزول فرشتگان هم چند مورد را ذکر می کنم 

١ _  وجود سگ در منزل است . جبرائیل بر پیامبر ص نازل شد و فرمود ، یا رسول الله ، در خانه ای که سگ باشد ، ملائکه نازل نمی شوند . 

٢ _ اگر در خانه ای غنا و ساز و آواز حرام ، نواخته شود 

٣ _ بخل و عدم مهمان نوازی . امام عسگری ع می فرماید  « البُخلُ أذَمُّ الأَخلاقِ » مذموم ترین اخلاق ، بخل است . ولی مهمان نوازی باعث نزول ملائکه است . 

وی با نقل خاطره ای گفت  : آیت الله مصباح فرمودند : بعد از جنگ سی و سه روزه ، با هیاتی از مجمع جهانی اهل بیت برای عرض تبریک به لبنان رفتیم ، سید حسن نصرالله در جلسه مطلبی از تلویزیون اسرائیل نقل کردند و گفتند ، تلویزیون اسرائیل با سرباز اسرائیل مصاحبه نمود و ان سرباز گفت ، در این جنگ افرادی را دیدیم که هر چه به انها شلیک نمودیم به انها اثر نمی کرد و بعضی از انها شمشیر داشتند و یکی از انها دست مرا قطع نمود و دست خود را نشان داد  ، سید حسن نصرالله گفت ، انها می خواستند ، ما را مضحکه کنند که در این دوران انها با شمشیر حمله می کنند ولی بطور ناخواسته مدد غیبی را اعلام نمود .