تاریخ خبر:۱۴۰۴ جمعه ۳ خرداد
متن کامل خطبه اول نماز جمعه : مورخ : ٢ / ٣ / ١۴٠۴
امام جمعه کاشان : تعبیر لطیف نزول قرآن بر ما
امام جمعه کاشان : اما در دنیا اگر خوف قیامت را داشته باشیم خوب و ممدوح است، قران در آیه سی هفت سوره نور می فرماید « رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ........ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصَارِ » انسان هایی هستند که تجارت و معامله، آنها را از ذکر خدا باز نمی دارد و در ادامه می فرماید، آنها از روز قیامت خوف دارند، این خوف ممدوح است.
متن کامل خطبه اول نماز جمعه : مورخ : ٢ / ٣ / ١۴٠۴
امام جمعه کاشان : تعبیر لطیف نزول قرآن بر ما
بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ
اَلْحَمْدُ وَ الثَّناءُ لِلِّهِ رَبِّ العالَمین وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی سَیِّدِنا وَ نَبِیِّنا اَبی القاسِم المُصطَفی مُحَمَّد ص وَ عَلي اَهلِ بَيتِه الطَيّبين الطّاهِرين سِیَّما بَقیّة اللّهِ فی الاَرَضین وَ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَي أعْدآئِهِمْ أجْمَعينَ إلَي يَوْمِ الدّين
در صد و پنجاه و پنجمین خطبه در کاشان مُکرَّم ، در دوم خرداد ١۴٠۴ و بیست و پنجم ذی القعده ١۴۴۶ هجری قمری و روز دَحو الارض، خود و شما عزیزان را به رعایت بیشتر تقوا الهی سفارش می کنم. « اُوصیکُم وَ نَفسیِ بِتَقوَی اللّه ».مصداقاً هر هفته محضر صحیفه سجادیه می رویم و در نود و نهمین جمله ، فراز دیگری از دعای بیستم صحیفه سجادیه دعای ( مَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ وَ مَرْضِيِّ الْأَفْعَالِ ) را خدمت شما عرض می کنم «وَ هَبْ لِي أَمْنَ يَوْمِ الْمَعَادِ ، » خدایا ، امنیت روز قیامت را به من عطا کن. قران در سوره انبیاء آیه ١٠٣، برای ترس از روز قیامت، تعبیر فزع اکبر، « بزرگترین ترس » را آورده است، یا قران در سوره نمل آیه ٨٧ می فرماید « فَفَزِعَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ » تمام کسانی که در آسمان ها و زمین هستند، از ترس قیامت، روز قیامت بیمناک هستند. بعد افرادی را استثناء می کند و آن کسانی هستند که خدا اراده کرده است که نترسند.
اما در دنیا اگر خوف قیامت را داشته باشیم خوب و ممدوح است، قران در آیه سی هفت و سی و هشت سوره نور می فرماید « رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ........ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصَارِ » انسان هایی هستند که تجارت و معامله، آنها را از ذکر خدا باز نمی دارد و در ادامه می فرماید، آنها از روز قیامت خوف دارند، این خوف خوبی است که ما الان نسبت به قیامت خائف باشیم. باز در سوره انسان ایه هفت قران می فرماید « يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا » کسانی هستند که نذر خود را اداء می کنند و می ترسند از روزی که شرّ آن گسترده است. آیه ۴۶ سوره الرحمان را بارها خوانده ایم، قران در این آیه می فرماید « وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ » برای کسانی که از مقام ربّ خائف باشند دو بهشت است « هم بهشت برزخ و هم بهشت آخرت » معنی این چیست؟ بعضی از مفسرین می فرمایند، یعنی خوف از مواقف قیامت. ما باید چکار کنیم که در روز فزع اکبر در امنیت باشیم؟ یکی از مهمترین راهکارها، همین تقوایی است که امام جمعه موظف است خودش و شما را به ان توصیه کند، انجام واجبات و ترک محرمات، و در راس واجبات، ولایت است. قران در آیه ٨٩ سوره نمل می فرماید « مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْهَا وَهُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ » کسی که حسنه ای بیاورد، این برای او بهتر است، از ترس بزرگ روز قیامت در امان است. در بحارالانوار جلد هفت صفحه سی و چهار روایت داریم، « اَلْحَسَنَةُ مَعْرِفَةُ اَلْوَلاَيَةِ وَ حُبُّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ.... » حسنه، یعنی نسبت به ولایت شناخت داشته باشد و حبّ اهل‌بیت پیامبر ص. این توصیه به تقوا در خطبه اول است.
حجت الاسلام حسینی افزود : بحث اصلی و محوری و مستمر ما در خطبه ها ، قران است ، که به ایه صد و سی و ششم سوره بقره رسیدیم ، « قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ » بگوئید، بخدا و بر قرانی که بر ما نازل شده است و بر کتابی که به حضرت ابراهیم، حضرت اسمعیل، حضرت اسحاق و حضرت یعقوب و اسباط، ایمان آورده ایم و همچنین آنچه به حضرت موسی و حضرت عیسی داده است و آنچه به انبیاء داده شده است، ما بین انبیاء فرق نمی گذاریم، همه نبی هستند و تسلیم خدا هستیم
نکات آیه :
نکته اول : درباره « قُولُوا، بگوئید » است که شامل پیامبر ص و هم شامل مومنین می شود، هم مردم و هم هم پیامبر ص باید بگوید، به چه دلیل باید پیامبر ص باید بفرماید؟ به دلیل ایه ٢٨۵ سوره بقره « آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَ مَلآئِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ ». هم پیامبر ص ایمان دارد و هم مومنین، واضح تر از ایه ٢٨۵ سوره بقره ، در ایه ٨۴ سوره آمده است « قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ...... » یا رسول الله بگو، ما ایمان آوردیم. پس پیامبر عزیز ما هم مصداقِ « قُولُوا » هستند. ای پیامبر و تمام امتت، بگوئید، بخدا و تمام کتب آسمانی و تمام انبیاء ایمان داریم
نکته دوم : این ایه، فرق ما مسلمانان را با یهودیان و مسیحیان بصورت واضح بیان می کند، مسیحیان و یهودیان می گویند، فقط ما و پیامبر ما ، یعنی خود محور و قبیله محور هستند، ضمنا، قران می فرماید، نسبت به نبی خودشان هم، هر آنچه پیامبرشان می گوید، اطاعت نمی کنند، بلکه هر آنچه مطابق میل آنها باشد، عمل می کنند. قران در آیه ٨٧ سوره بقره می فرماید « أَفَكُلَّمَا جَاءَكُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَىٰ أَنْفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ » آیا وقتی برای شما پیامبری آمد و برای شما چیزی را آورد که میل و نفس شما با آن جور در نمی امد، پس شما تکبر کردید، بعضی از شما تکذیب کردید و بعضی هم قتل انجام دادید. پس در خود محوری و قبیله گرائیشان هم تمام کتاب خود را قبول نداشتند و مطابق با هوای نفس خود عمل می کردند. اما امت پیامبر ص، شما عزیزان، برادر و خواهر، حق محور هستید. هم به نبوت خاصه « حضرت محمد ص » ایمان دارید و هم به نبوت عامه « انبیاء سابق »، بدون در نظر گرفتن نژاد و قبیله. و این امت می تواند جهان را اداره کند.
نکته سوم : « وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا ». آنچه بر ما نازل شد. برادران و خواهران دقت کنید، می گوئیم، بر آنچه بر ما نازل شده است ایمان داریم. بر ما چه نازل شده است؟ در اینجا مفسرین دو بیان دارند، یک بیان رایج و معمولی و یک بیان عمیق تر
١_ بیان معمولی، این است که، می گویند، قران بر پیامبر عزیز ما نازل شده است و چون ما امت پیامبر ص هستیم، پس بواسطه پیامبر ص بر ما هم نازل شده است. جبرائیل، وحی را آورده است و بر قلب پیامبر ص نازل کرده است و وحی تمام شده است، ولی ما چون امت پیامبر هستیم، می گویند بواسطه پیامبر ص بر ما هم. نازل شده است.
٢ _ معنا و بیان دقیق این است، علی ع در خطبه ١۴٧ نهج البلاغه می فرماید « فَتَجَلَّى لَهُمْ سُبْحَانَهُ فِي كِتَابِهِ » به این جمله افتخار کنید، قران تجلّی خداوند است، خدا در قران تجلّی کرده است. این قران ابتدا بر قلب پیامبر ص نازل شده است، نخستین بار تحمل این وزن سنگین وحی بر قلب مطهر پیامبر ص بوده است، تا از سنگینی آن کاسته شود، اگر قران مستقیم بر کوه نازل می شد، کوه متلاشی می شد، قران در ایه ٢١ سوره حشر می فرماید « لَوْ أَنْزَلْنَا هَٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ .... » کوه این توان را ندارد که بصورت مستقیم قران را دریافت کند، بلا تشبیه، برق تولیدی در نیروگاه را در نظر بگیرید، اگر ابتدا به وسایل و لامپ منازل وارد شود، لامپ منفجر می شود. بلا تشبیه، وحی هم همین گونه است، این قلب مطهر و منّور پیامبر ص است که ظرفیت دارد در ابتدا وحی را دریافت کند، به تعبیر ایت الله جوادی املی، معارف، حقایق و باطن قران در قلب پیامبر ص می ماند ولی رشحات ، رقیقه و ظاهر آن به ما می رسد. طبق بیان معمولی، هنگامی که وحی نازل می شد، تمام می شود، اما طبق بیان دقیق، نزول وحی ادامه دارد، جبرائیل وحی را بر قلب پیامبر ص نازل می کند، این اول نزول وحی است. بعد از قلب مطهر پیامبر ص بر لب های مطهر پیامبر ص جاری می شود ، سپس از لب های مطهر پیامبر ص به گوش ما می رسد، لذا این هم ادامه وحی است، لذا تعبیر « وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا » یک تعبیر دقیق است، بدون واسطه است و پیامبر ص به ما رساند. ذیل این ایه از علی ع روایت داریم، در جواب « قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ » بگوئید « آمَنّا »، همانگونه که امام صادق ع می فرماید، هر جا « يا أَيـُّهَا الَّذينَ آمَنُوا » دیدید، شایسته است برای بنده که بگوید، لَبَّيْكَ رَبَّنَا. وَ إِذَا مَرَّ وَ «يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا » يَقُولُ لَبَّيْكَ رَبَّنَا. این نشان می‌دهد، خطاب خداوند همین الان فعلیت دارد، خدا الان با ما سخن می گوید
نکته چهارم : « وَالْأَسْبَاطِ »، سِبط یعنی نوه، سَبط یعنی گسترش، اسباط، یعنی دوازده قبیله ای که از بچه های حضرت یعقوب بودند. ایه می فرماید، « مَا أُنْزِلَ إِلَىٰ.... وَالْأَسْبَاطِ » این سوال می شود که مگر دوازده پسر یعقوب نبی بودند؟ جواب، خیر است و فقط حضرت یوسف نبی بود. پس این تعبیر « مَا أُنْزِلَ إِلَىٰ.... وَالْأَسْبَاطِ » چیست؟ در تفسیر عیّاشی جلد اول صفحه ۶٢ می فرماید، هر کدام از قبایل دوازده گانه، خودشان دارای پیامبر بودند، نه این که فرزندان حضرت یعقوب نبی بودند
نکته پنجم : فرق میان « وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا » و « وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ» می باشد؟ ایه را مرور می کنیم « قولوا وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ » چرا برای بعضی از انبیا می
فرماید « مَا أُنْزِلَ » و برای بعضی می فرماید « مَا أُوتِيَ ». چندین فرق وجود دارد، یک فرق را عرض می کنم، « مَا أُنْزِلَ » یعنی کتاب، اما « مَا أُوتِيَ » اعم از کتاب و معجزات است. آنچه به موسی داده شد. کتاب آسمانی و معجزات. به همه آنها ایمان داریم
خدایا : ما را آشنا و عارف به معارف قرآن و عترت قرار بده
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ :
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ، فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ ، إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ